Zima kalendarzowa i astronomiczna
Zima jak każda pora roku ma dwie daty, które określają jej początek – kalendarzową, która każdego roku przypada w tym samym terminie i astronomiczną, która jest zmienna i wpływa na nią położenie słońca. Kiedy wypadają i czym się różnią?
Pierwszy dzień zimy – kiedy wypada?
pierwszy dzień zimy astronomicznej
Istnieją cztery pory roku, które są efektem obiegowego ruchu Ziemi i zmian wysokości, na jakiej znajduje się słońce w różnych momentach w roku. Początek zimy, podobnie jak pozostałych pór roku, określany jest dwiema datami.
Pierwszy termin nazywany jest pierwszym dniem kalendarzowej zimy i jest niezmienny – każdego roku przypada na ten sam dzień. Drugim terminem jest pierwszym dzień astronomicznej zimy i określa go data ustalana na podstawie położenia słońca w zenicie. Pewne jest to, że pierwszy dzień zimy w Polsce wypada zawsze w grudniu.
Kiedy jest pierwszy dzień astronomicznej zimy?
pierwszy dzień zimy
W ciągu całego roku zmienia się miejsce górowania słońca w zenicie, które jest wyznaczane szerokością geograficzną. Położenie słońca wpływa na długość dnia i nocy, a to jest podstawą do wyznaczania dat astronomicznych pór roku.
Pierwszym dniem astronomicznej zimy w Polsce jest dzień, w którym słońce góruje w najdalej wysuniętym na południe kuli ziemskiej punkcie, nazywanym też zwrotnikiem koziorożca.
pierwszy dzień zimy kalendarzowej
Moment rozpoczęcia astronomicznej zimy jest określany jako przesilenie zimowe (w tym samym czasie na półkuli północnej panuje przesilenie letnie i rozpoczyna się astronomiczne lato) i charakteryzuje się najkrótszym dniem i jednocześnie najdłuższą nocą w roku. Przypada na 21 lub 22 grudnia.
Pierwszy dzień kalendarzowej zimy – kiedy wypada?
najkrótszy dzień
Rok podzielony jest na cztery pory. Kalendarzowe pory roku są określane stałymi i umownymi datami, początkowi każdej z nich – jak sama nazwa wskazuje – przypisany jest zawsze ten sam dzień w kalendarzu.
Początek kalendarzowej zimy
Zima kalendarzowa co roku rozpoczyna się 22 grudnia i jest to moment, w którym kąt wysokości słońca nad horyzontem jest najmniejszy w roku, co można zaobserwować po długości cienia w południe – jest wtedy najdłuższy w ciągu całego roku. Końcem kalendarzowej zimy jest zawsze pierwszy dzień kalendarzowej wiosny, wypadający co roku 21 marca.
najkrótszy dzień roku
Skąd różnice w astronomicznym i kalendarzowym początku roku?
przypada zima kalendarzowa
Daty początku kalendarzowej i astronomicznej pory roku są przeważnie zbliżone do siebie, jest między nimi czasami jeden dzień różnicy, lub jedynie kilka, lub kilkanaście godzin.
W kalendarzu gregoriańskim (kalendarz słoneczny wprowadzony w 1582 roku), którego funkcjonowanie opiera się na ruchu Ziemi dookoła Słońca, w celu dopasowania długości roku i dat określających kalendarzowe i astronomiczne pory roku, wprowadzono rok przestępny.
przesileniem zimowym
Rok przestępny polega na dodaniu jednego dnia w kalendarzu, raz na cztery lata. To dzięki niemu ta różnica w datach jest tak niewielka. Gdyby nie dodatkowy dzień w kalendarzu co 4 lata, różnice między tymi datami byłyby większe z każdym kolejnym rokiem.
Początek roku jest ściśle związany z datami poszczególnych pór roku i z obowiązującym kalendarzem. Data pierwszego dnia roku to co prawda zawsze jest 1 stycznia, ale to, w jaki dzień tygodnia wypadnie, jest zależne od tego, czy obecny rok jest przestępny, czy nie.
zima astronomiczna rozpocznie
Standardowy rok liczy 365 dni, a rok przestępny 366 dni, więc (po wykonaniu prostych obliczeń) wiemy, że 1 stycznia kolejnego roku przypadać będzie na 366 lub 367 dzień od pierwszego dnia obecnego roku. Przykład: 1 stycznia 2021 roku wypadał w piątek, 2021 rok nie jest rokiem przestępnym, więc 1 stycznia 2022 roku wypadnie po 366 dniach.
