Home Zdrowie Różyczka u kobiet ciężarnych – objawy, przyczyny i leczenie

Różyczka u kobiet ciężarnych – objawy, przyczyny i leczenie

by Agata Kubiak
Różyczka

Różyczka to choroba, która kojarzy się większości osób z czasami dzieciństwa, szczepieniami na różyczkę, świnkę i odrę. Różyczka nie jest zwykle chorobą niebezpieczną, najczęściej przebiega łagodnie i nie wiąże się z powikłaniami. W przypadku wystąpienia różyczki u kobiet w ciąży sprawy mają się jednak inaczej, a choroba ta może spowodować nawet poronienie. Jak rozpoznać różyczkę i zapobiec zachorowaniu na nią?

 

 

 

Różyczka to choroba wirusowa występująca jedynie u ludzi, rozprzestrzeniania drogą kropelkową (poprzez kaszel i kichanie) oraz drogą powietrzną. Źródłem zakażenia jest wydzielina z oskrzeli osoby zarażającej. Osoba chora na różyczkę zaraża już od siódmego dnia przed pojawieniem się u niej charakterystycznego wykwitu na skórze, różowej wysypki, która jest najwyraźniej widoczna po gorącym prysznicu. Etap zarażania różyczką przez chorego może trwać jeszcze od pięciu do siedmiu dni po wystąpieniu wysypki, stąd choroba ta jest silnie zaraźliwa i bywa rozprzestrzeniana w większych skupiskach osób niezaszczepionych.

 

Różyczka – choroba tylko dzieci?

 

Objawy różyczki nie zawsze są bardzo wyraźnie widoczne, a choroba rozwijać się może nawet przez dwa tygodnie od momentu zarażenia. Różyczka u dzieci objawia się poprzez pojawiającą się na ciele wysypką o charakterystycznym, czerwono-różowym kolorze. Z uwagi na obowiązkowe szczepienia na różyczkę w wieku dziecięcym choroba ta u dorosłych występuje znacznie rzadziej. W przypadku zachorowania na różyczkę u osoby dorosłej dodatkowo może występować gorączka, powiększenie węzłów chłonnych oraz złe samopoczucie. Zachorowanie na różyczkę może wiązać się z zapaleniem spojówek, a także zapaleniem stawów i nerwów, bolesną dolegliwością odczuwalną najczęściej w okolicy nadgarstków i kolan, występującą zwłaszcza u kobiet. Różyczka w ciąży może mieć niestety dużo poważniejsze konsekwencje.

 

Różyczka a ciąża

 

O ile różyczka sama w sobie nie jest niebezpieczna dla osoby, która zostanie nią zarażona, o tyle wystąpienie różyczki u kobiety w ciąży wiąże się z poważnym ryzykiem zdrowia i życia płodu. Szczególnie niebezpieczne dla ciąży może być rozpoznanie zespołu congenital rubella syndrome (CRS), czyli zespołu różyczki wrodzonej. 1

 

Dla kobiet planujących ciążę wskazane jest zaszczepienie się na różyczkę na minimum trzy miesiące przed planowanym zapłodnieniem lub dopuszczeniem jego wystąpienia. Zespół różyczki wrodzonej może wystąpić również, gdy przyszła mama zachoruje na różyczkę bezobjawowo, dlatego tak istotne jest planowanie ciąży po zabezpieczeniu się przed chorobami mogącymi wywołać komplikacje i zachowaniu okresu karencji po szczepionce, aby nie dopuścić do komplikacji, które w przypadku różyczki są bardzo niebezpieczne dla płodu. Różyczka w ciąży, zwłaszcza jeśli wystąpi w pierwszych czterech miesiącach rozwoju płodu, może spowodować powikłania w postaci zaburzeń słuchu dziecka, a nawet całkowitej głuchoty. Powikłanie to pojawia się u 60 do 75% przypadków zachorowań na różyczkę w początkowych etapach ciąży. 2

 

Różyczka w ciąży może spowodować także wady wzroku – jaskrę, zaćmę, uszkodzenia siatkówki oka, a nawet małoocze. W pierwszych 11 tygodniach od zapłodnienia zachorowanie na różyczkę u przyszłej mamy aż w 90% przypadków wywołuje powstanie wad wrodzonych u dziecka. Różyczka wpływa również na rozwój układu naczyniowego i serca płodu oraz wystąpienie zaburzeń wzrostu, wystąpienie cukrzycy i wad funkcjonowania tarczycy, które mogą objawić się nawet po kilku latach od narodzin dziecka.

 

Jeśli do zakażenia różyczką w ciąży dojdzie po upływie jej szesnastego tygodnia, ryzyko wystąpienia poważnych powikłań jest już znikome.

 

Różyczka – rozpoznanie

 

Rozpoznawanie takich chorób jak różyczka online na podstawie zdjęć i jedynie tak zwanego obrazu klinicznego nie jest miarodajne z uwagi na istnienie chorób i problemów skórnych dających podobne do różyczki objawy. Diagnostyka różyczki powinna być oparta na badaniach laboratoryjnych krwi, moczu lub wymazu z gardła i nosa. Wykrycie w badaniu laboratoryjnym przeciwciał IgM oraz IgG zwiększa prawdopodobieństwo, że faktyczne zakażenie różyczką nastąpiło w danym przypadku. Większą pewność uzyskać można poprzez powtórzenie badań po upływie około dwóch tygodni. Jeśli podejrzewa się różyczkę u kobiety ciężarnej i ryzyko wystąpienia CRS, czyli zespołu różyczki wrodzonej, jest duże, zalecane są badania prenatalne, takie jak amniopunkcja i biopsja kosmówki. Badania te nazywane są inwazyjnymi z uwagi na konieczność naruszenia brzucha ciężarnej, jednak przeprowadzone prawidłowo nie powinny wywołać powikłań.

 

Różyczka w ciąży – jak się przed nią chronić?

 

Przed zachorowaniem na różyczkę w ciąży możemy zabezpieczyć się poprzez szczepienie. Szczepienia zalecane są zwłaszcza kobietom pracującym z dziećmi lub w dużych skupiskach ludzi – szpitalach, przedszkolach i szkołach. Szczepienia na różyczkę u dorosłych nie są refundowane, pozwalają jednak na świadome planowanie ciąży, eliminując ryzyko wystąpienia zespołu różyczki wrodzonej u płodu, co pozwala uniknąć poważnych problemów zdrowotnych u dziecka, a nawet utraty ciąży – poronienia pod wpływem zachorowania na różyczkę w ciąży.

Więcej ważnych informacji i porad znajdziesz na stronie Enfamil.

Bibliografia:

 

  1. Drutz E. J, Różyczka https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/012/304/original/68-70.pdf?1473236263 Pediatria po Dyplomie Vol. 15 Nr 3, Czerwiec 2011, Data dostępu: 14.05.2021
  2. Bacz A., Różyczka u kobiet w ciąży https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/przebiegciazy/65627,rozyczka-u-kobiet-w-ciazy Data dostępu: 14.05.2021

 

Powiązane artykuły