Zaplanowanie skutecznego leczenia stomatologicznego jest o wiele łatwiejsze dzięki dostępnym badaniom obrazowym. Jednym z nich jest pantomogram, czyli prześwietlenie zębów za pomocą promieni rentgenowskich (RTG). Dowiedz się więcej na temat tego badania i sprawdź, w jakich sytuacjach stomatolog może zalecić jego wykonanie!
Co to jest pantomogram i na czym polega jego działanie?
Badanie radiologiczne (RTG) polega na emisji promieniowania jonizującego, które jest rodzajem fal elektromagnetycznych. Są one generowane przez specjalne urządzenie nazywane lampą rentgenowską. Wiązka promieni radiologicznych (promieni X) naświetla badany obszar ciała. Poszczególne tkanki, głównie w zależności od ich gęstości, w innym stopniu pochłaniają takie promienie.
Dzięki właściwościom fal rentgenowskich, specjalnemu urządzeniu i rejestratorowi możliwe jest stworzenie wizualnego obrazu, który przedstawia wewnętrzne struktury ciała – zarówno tkanki miękkie, jak i twarde. Wynik badania RTG określany jest więc jako zdjęcie rentgenowskie.
Jednym z badań opartych na tej technologii jest pantomogram. Badanie takie wykonuje się za pomocą pantomografu. Jest to metoda, w trakcie której prześwietla się szczękę i żuchwę. Wyróżnia się trzy metody wykonywania takiego badania. Najpopularniejsza jest radiografia tradycyjna – wewnątrzustna i zewnątrzustna. Rzadziej wykonuje się zewnątrzustną radiografię cyfrową.
Jakie informacje uzyskuje lekarz na podstawie zdjęcia RTG?
Badanie pantomograficzne wykonuje się w celu uzyskania zdjęcia przeglądowego. Wynik obrazuje stan struktur wewnętrznych szczęki i żuchwy, a dokładniej m.in.:
- zębów;
- zawiązków zębów, zębów niewyrżniętych i zatrzymanych;
- kości żuchwy i szczęki;
- stawów skroniowo-żuchwowych;
- struktur nosa i podniebienia;
- grzbiet języka i oczodołu.
Jakie są wskazania do pantomogramu zębów?
Pantomogram to świetna metoda diagnostyczna. Badanie takie pozwala na bardzo dokładną ocenę struktur anatomicznych twarzoczaszki, głównie zębów oraz okolicznych elementów. Z tego powodu jest to metoda szczególnie przydatna w trakcie leczenia stomatologicznego.
Dzięki uzyskanemu zdjęciu lekarz może ocenić m.in. nieprawidłowości w budowie kości, stopień rozwoju próchnicy i mineralizację zębów, ich położenie, wygląd kanałów zębowych, czy nawet zmiany zapalne i nowotworowe w obrębie prześwietlanego obszaru.
Najczęściej Pacjenci są kierowani na badanie pantomograficzne już przed podjęciem leczenia zębów. Metoda ta wykorzystywana jest przy leczeniu zachowawczym, protetycznym, implantologicznym i ortodontycznym. Z pantomogramu korzysta się w celu planowania leczenia, jak również diagnostyki nieprawidłowości dotyczących żuchwy i szczęki, czy kontroli skuteczności prowadzonego leczenia.
Kiedy nie wykonuje się tego badania?
Badanie pantomograficznego zwykle nie wykonuje się u kobiet w ciąży. Wyjątkiem są sytuacje, kiedy korzyści płynące z uzyskanych wyników przekraczają potencjalne zagrożenie dla nienarodzonego dziecka.
W trakcie badania przez krótką chwilę należy pozostać bez ruchu. Pantomogramu nie wykonuje się więc u bardzo małych dzieci, które nie potrafią współpracować z osobą przeprowadzającą badanie. Nie jest to również metoda wskazana w przypadku osób cierpiących na schorzenia, które powodują u nich mimowolne ruchy.
Przebieg badania pantomograficznego
Prześwietlenie RTG zębów jest metodą całkowicie nieinwazyjną i bezbolesną. Nie ma potrzeby jakichkolwiek przygotowań. Bezpośrednio przed badaniem należy jedynie zdjąć wszystkie metalowe elementy – okulary, kolczyki, naszyjniki itp. Na klatkę piersiową osoby badanej zostaje nałożony specjalny fartuch ochronny. Najczęściej pantomogram wykonywany jest w pozycji stojącej, w wyjątkowych sytuacjach w pozycji leżącej.
Cała procedura trwa zaledwie kilkanaście sekund. Osoba badana ustawia głowę pod urządzeniem, a przednimi zębami przytrzymuje niewielki uchwyt zabezpieczony jednorazową nakładką. Takie ustawienie głowy pozwala na uzyskanie precyzyjnego obrazu. Wynik w formie płyty CD/DVD uzyskuje się tuż po badaniu.
