Zespół jelita drażliwego, diagnoza może być trudna, ponieważ nie ma jednego testu, który mógłby ją postawić. Diagnoza opiera się na objawach, których doświadcza dana osoba i na tym, jak te objawy wpływają na jej życie.
Niektórzy ludzie doświadczają wszystkich objawów, podczas gdy inni mogą doświadczać tylko kilku z nich.
Zespół jelita drażliwego jest terminem używanym do opisania zbioru objawów, z których nie wszystkie muszą występować w tym samym czasie.
W tym artykule omówimy objawy zespołu jelita drażliwego, jego przyczyny oraz dostępne opcje leczenia.
Zespół jelita drażliwego – co to jest jelito drażliwe?
Zespół jelita drażliwego to termin używany do opisania zbioru objawów, które często występują razem, takich jak ból lub dyskomfort w jamie brzusznej, skurcze brzucha i zmienne nawyki jelitowe.
Obecnie nie ma specyficznego testu, który mógłby zdiagnozować IBS. Diagnozę IBS stawia się na podstawie objawów występujących u danej osoby i tego, jak te objawy wpływają na jej życie.
Zespół jelita drażliwego (IBS) jest powszechnym zaburzeniem, które wpływa na funkcjonowanie jelit.
Chociaż przyczyna IBS nie jest znana, uważa się, że jest to wynik niewłaściwej reakcji w jelitach. Może przybierać, postać od lekkiego dyskomfortu do silnego bólu.
Osoby cierpiące na zespół jelita drażliwego często mają trudności z określeniem nasilenia objawów i sposobem radzenia sobie z nimi.
Trudne może być rozróżnienie między objawami IBS u danej osoby, jej problemami emocjonalnymi lub faktyczną diagnozą IBS. Może to utrudniać osobom cierpiącym na tę chorobę uzyskanie odpowiedniego i przede wszystkim szybkiego leczenia.
Nic dziwnego, że zespół jelita drażliwego (IBS) jest częstym zaburzeniem.
Szacuje się, że 20 milionów ludzi w Stanach Zjednoczonych cierpi na IBS. To zaburzenie może powodować silny ból brzucha, wzdęcia i dyskomfort.
Objawy IBS są zwykle mało zauważalne dla pacjenta, ale mogą być bardzo niepokojące dla jego rodziny i przyjaciół.
Zespół jelita drażliwego – nazwa choroby
Choroba została po raz pierwszy opisana przez Hipokratesa w IV wieku p.n.e.
Charakteryzuje się bólem brzucha, zaparciami, biegunką i wzdęciami. Jest to poważny stan, który może zagrażać życiu.
Zespół jelita drażliwego to termin, który ma wiele różnych nazw, jednak „zespół jelita drażliwego” jest terminem najczęściej używanym, ponieważ najdokładniej opisuje objawy, a ponadto zawiera w nazwie zarówno słowo „drażliwe”, jak i „jelita”, co zawęża metody i możliwości diagnozy.
Używa się również terminu „zespół jelita funkcjonalnego” lub „zespół jelita nadwrażliwego”.
Zespół jelita drażliwego – objawy
Objawy zespołu jelita drażliwego są zwykle związane z bólem brzucha i dyskomfortem, zmienionymi objawami jelitowymi (np. biegunką i zaparciami) oraz skurczami. Niektórzy ludzie zauważają także wzdęcia i gazy.
Objawy mogą występować w różnej częstotliwości. Mogą zmieniać się w czasie, od lepszego samopoczucia jednego dnia do gorszego następnego, lub z dnia na dzień.
Objawy mogą pojawiać się i znikać, trwać przez dłuższy czas lub utrzymywać się stale.
Na przykład zaparcia mogą być stałe, ale bardziej znośne niż ból podczas biegunki. Co ciekawe jednak większość osób z IBS zgłasza zmiany objawów w czasie.
Niepokojące objawy zespołu jelita drażliwego
Niektóre specyficzne objawy związane z zespołem jelita drażliwego obejmują:
-
Ból brzucha: Jest to najczęstszy objaw zespołu jelita drażliwego, często opisywany jako „skurcze” lub „ucisk”. Może być łagodny lub silny, jednostronny lub obustronny.
-
Brzuch jest spuchnięty, pełny lub rozdęty: Wiele osób z zespołem jelita drażliwego ma rozdęty brzuch, co może być spowodowane biegunką, bólem lub spożywaniem pewnych pokarmów.
-
Biegunka, uczucie parcia lub gazy: U niektórych osób z zespołem jelita drażliwego występuje wodnista biegunka, która może prowadzić do odwodnienia. Jest to pilny stan chorobowy, który wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.
-
Zaparcia: Zaparcie jest drugim najczęstszym objawem IBS. Jest to nieprzyjemne, ale nie tak niebezpieczne jak biegunka.
-
Wzdęcia: Wzdęcia występują u około połowy osób z zespołu jelita drażliwego.
-
Swędzenie odbytu: Swędzenie odbytu jest bardzo powszechne w IBS i może występować z biegunką lub bez niej.
Rodzaje zespołu jelita drażliwego
Termin „zespół jelita drażliwego” jest używany do opisania zbioru objawów, które często występują razem, w tym bólu lub dyskomfortu w jamie brzusznej, skurczów brzucha i zmienionych nawyków jelitowych.
Obecnie nie istnieje żaden specyficzny test, który mógłby zdiagnozować zespołu jelita drażliwego.
U wielu osób z tym schorzeniem objawy zespołu jelita drażliwego występują okresowo, np. w określonej porze miesiąca, o określonej porze roku lub po określonym wydarzeniu (np. zjedzeniu określonej potrawy). Jednak w każdym miesiącu objawy występują w inny sposób.
Ponadto, u niektórych osób objawy zespołu jelita drażliwego utrzymują się przez dłuższy czas i nie zmieniają się z miesiąca na miesiąc.
Badania nad zespołem jelita drażliwego wykazały, że różne osoby mogą doświadczać IBS w różny sposób.
Lekarze pogrupowali objawy IBS w trzy główne kategorie. Należą do nich:
-
Ból: Jest to najczęstszy objaw, występujący u około dwóch trzecich osób z IBS.
-
Zaparcia: Około jedna trzecia osób z zespołem jelita drażliwego ma trudności z wypróżnieniem.
-
Biegunka: Około jedna trzecia osób z zespołem jelita drażliwego ma wodnistą biegunkę, która jest częsta i ciężka.
Diagnoza: zespół jelita drażliwego. Jakie badania należy wykonać?
Diagnozowanie zespołu jelita drażliwego jest trudne, ponieważ nie ma specyficznego testu, który pozwoliłby na postawienie diagnozy.
Lekarz zbiera informacje o objawach występujących u danej osoby i o tym, jak wpływają one na jej życie. Lekarze często zadają pytania dotyczące objawów i historii choroby.
Niektórzy lekarze mogą również zlecić wykonanie badań krwi, takich jak pełna morfologia krwi (CBC) i/lub badania czynności wątroby.
Lekarz poprosi także o przeprowadzenie badania fizykalnego oraz o unikanie pewnych czynności, które mogą pogorszyć objawy (np. spożywanie pewnych pokarmów lub korzystanie z toalety).
Podczas badania fizykalnego lekarze mogą sprawdzić, czy nie występują objawy innych chorób lub urazów, takie jak skręcenie lub obrzęk więzadeł w jamie brzusznej, wypadnięcie odbytnicy (gdy odbytnica wpada do odbytu) lub szczelina odbytu (rozdwojenie końca odbytnicy).
Gastroenterolog (gastrolog), czyli „lekarz od jelit”
Gastroenterolog to lekarz, który specjalizuje się w chorobach przewodu pokarmowego i wątroby.
Poza wykształceniem medycznym i chirurgicznym gastroenterolodzy są również przeszkoleni w stosowaniu badań obrazowych do diagnozowania chorób przewodu pokarmowego.
Na przykład, niektórzy gastroenterolodzy są specjalnie przeszkoleni w zakresie diagnostyki zespołu jelita drażliwego i innych czynnościowych zaburzeń żołądkowo-jelitowych (FGID).
Gastroenterolog może poprosić osobę z zespołem jelita drażliwego o wykonanie badania fizykalnego oraz wydać zalecenia dotyczące diety, aktywności fizycznej. Lekarz może również zlecić badania krwi i/lub badania obrazowe, takie jak lewatywa barowa.
Zespół jelita drażliwego – przyczyny
Nie ma jednoznacznej przyczyny zespołu jelita drażliwego. Istnieje jednak wiele różnych czynników, które mogą przyczynić się do rozwoju tego schorzenia. Niektóre możliwe przyczyny zespołu jelita drażliwego to:
-
Genetyka: Możliwe jest, że niektóre osoby są bardziej narażone na wystąpienie IBS, jeśli w ich rodzinie są osoby cierpiące na tę chorobę.
-
Dieta: Niektóre pokarmy, napoje, przyprawy i konserwanty mogą wywoływać objawy zespół jelita drażliwego.
-
Infekcje: Pewne infekcje, takie jak wirusy, bakterie i pasożyty, mogą wywołać lub pogorszyć objawy IBS.
-
Stres: Pewne czynności (np. praca, szkoła, sprawy rodzinne) lub stresujące sytuacje (np. kłopoty finansowe) mogą wywołać u kogoś zespół jelita drażliwego.
-
Lęk: Osoba, która doświadcza niepokoju lub stresu, może być bardziej narażona na wystąpienie IBS.
Jak złagodzić objawy zespołu jelita drażliwego?
Nie ma lekarstwa na zespół jelita drażliwego, ale istnieje wiele różnych możliwości leczenia. Mogą one obejmować leki, zmianę stylu życia i/lub zmianę diety.
Jeśli dana osoba podejrzewa, że cierpi na zespół jelita drażliwego, powinna udać się do lekarza specjalizującego się w chorobach przewodu pokarmowego.
Lekarz specjalizujący się w leczeniu zespołu jelita drażliwego będzie w stanie zdiagnozować chorobę i zalecić najlepsze metody leczenia.
Po zdiagnozowaniu zespołu jelita drażliwego pacjent powinien przestrzegać ścisłych ograniczeń dietetycznych i przyjmować leki przepisane przez lekarza.
IBS a wrażliwość na gluten i celiakia
Istnieje wiele podobieństw między zespołem jelita drażliwego a nadwrażliwością na gluten oraz między chorobą a celiakią. W rzeczywistości u wielu osób z zespołem jelita drażliwego stwierdza się również pozytywny wynik testu na celiakię.
Sugeruje to, że IBS może być chorobą autoimmunologiczną. W zaburzeniach autoimmunologicznych układ odpornościowy atakuje części ciała, które nie powinny być atakowane.
W IBS układ odpornościowy atakuje wyściółkę jelita, co powoduje „zaostrzenie” objawów po spożyciu pewnych pokarmów.